Gia đình tôi có 10 anh chị em. Khi mất, cha mẹ tôi để lại tài sản gồm hai lô đất và một ngôi nhà ở quê, nhưng không lập di chúc.
Các anh chị em của tôi mỗi người sống một nơi. Người ở ngay ngôi nhà cha mẹ để lại, một số ở nước ngoài, tôi thì sống ở tỉnh khác.
Làm thế nào để chúng tôi chia đều tài sản cho các anh chị em, trong khi những người đang ở tại căn nhà của mẹ để lại không muốn bán. Tôi ở xa không có thời gian để giải quyết. Vậy tôi nên làm gì để đảm bảo quyền lợi của mình?

Việc chia thừa kế như thế nào khi anh chị em mỗi người một nơi phụ thuộc nhiều vào ý kiến chung của các anh chị em sau khi bàn bạc với nhau. Cụ thể:

Xác định hình thức chia thừa kế

Điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:

Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
a) Không có di chúc;
b) Di chúc không hợp pháp;
c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
2. Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:
a) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;
b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;
c) Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Theo đó, hình thức thừa kế theo pháp luật được áp dụng khi:
– Không có di chúc.
– Di chúc không hợp pháp.
– Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng, thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
– Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Như vậy, trong trường hợp của bạn, do bố mẹ bạn không để lại di chúc nên trường hợp này được xác định là thừa kế theo pháp luật.

Bên cạnh đó, bạn có nhắc đến việc hiện đang có những người đang ở tại ngôi nhà cha mẹ bạn để lại. Trường hợp này bạn phải xác định lại bố mẹ bạn đã tặng cho ngôi nhà đó cho những người đang ở tại ngôi nhà đó chưa. Nếu bố mẹ bạn đã làm thủ tục tặng cho, ngôi nhà đó sẽ không nằm trong di sản thừa kế do di sản thừa kế là tài sản của bố mẹ bạn khi mất đi để lại. Nếu đã làm thủ tục tặng cho, tài sản đó sẽ được tính là tài sản của người đang ở tại ngôi nhà, không phải tài sản do bố mẹ bạn để lại và không được tính là di sản. Như vậy, tài sản do bố mẹ bạn để lại sẽ còn hai lô đất. Nếu bố mẹ bạn chưa làm thủ tục tặng cho, tài sản do bố mẹ bạn để lại sẽ bao gồm một ngôi nhà và hai lô đất.

Xác định những người thuộc hàng thừa kế

Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Hàng thừa kế thứ nhất bao gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Như vậy, toàn bộ anh chị em trong gia đình bạn đều có quyền hưởng thừa kế.

Xác định mong muốn chia thừa kế

Có thể thấy, mong muốn của gia đình đang là muốn chia đều toàn bộ di sản thừa kế. Tuy nhiên không phải ai cũng có thời gian về nhà giải quyết việc chia di sản thừa kế. Trong trường hợp này, những người ở căn nhà bố mẹ để lại hiện tại không muốn bán. Còn những người khác lại muốn bán tài sản. Có thể thấy, đang có sự tranh chấp về cách xử lý di sản tại đây. Trường hợp các bên đã không thể tự thỏa thuận, bạn có thể viện dẫn quy định tại Điều 660 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:

Điều 660. Phân chia di sản theo pháp luật
1. Khi phân chia di sản, nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.
2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia.

Theo đó, trường hợp những người đang ở căn nhà bố mẹ để lại không muốn bán, hai bên có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật. Người nhận hiện vậy sau đó sẽ trả lại tiền mặt tương ứng với phần tài sản mà bạn được nhận.

Nếu các bên không thể tự giải quyết với nhau, có thể đi đến phương án cuối cùng đó là nộp đơn yêu cầu tòa án chia di sản hoặc khởi kiện về việc tranh chấp đất đai. Tòa án sẽ dựa trên tình hình thực tế và quy định của pháp luật để đưa ra mức chia phù hợp. Những người không thể về dự phiên tòa có thể ủy quyền cho anh chị em khác thay mặt mình.

Was this helpful?

0 / 0