Người thừa kế chưa thành niên có được làm thành viên hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh là gì?

Điều 79. Hộ kinh doanh
1. Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.
2. Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương.

Hộ kinh doanh là một mô hình kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên trong hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Có thể thấy, đây là một mô hình kinh doanh mang tính đối nhân, tính gia đình cao hơn so với các loại hình doanh nghiệp khác. Mô hình kinh doanh hộ kinh doanh chủ yếu dựa vào sự tin tưởng giữa các thành viên trong gia đình. Và việc phát sinh thay đổi trong cơ cấu hộ kinh doanh phụ thuộc nhiều vào quan hệ thừa kế, tặng cho hơn là chuyển nhượng.

Hộ kinh doanh có được thay đổi thành viên không?

Điều 90. Đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh
2. Khi thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh, trừ các trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều này, hộ kinh doanh gửi hồ sơ thông báo thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đã đăng ký. Hồ sơ bao gồm các giấy tờ sau đây:
a) Thông báo thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh do chủ hộ kinh doanh ký;
b) Bản sao biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh đối với trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh.

Khoản 2 Điều 90 Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định về việc đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh. Theo đó, hộ kinh doanh chỉ cần chuẩn bị.
– Thông báo thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh.
– Bản sao biên bản họp hộ gia đình về việc đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh.

Do không có quy định loại trừ việc thay đổi thành viên của hộ kinh doanh nên hộ kinh doanh có thể thay đổi thành viên.

Điều kiện đối với thành viên thay đổi của hộ kinh doanh

Theo đó, khoản 1 Điều 80 Nghị định 01/2021/NĐ-CP chỉ quy định những trường hợp sau không được thành lập hộ kinh doanh. Cụ thể:
– Người chưa thành niên, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, người bị mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
– Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định.

Như vậy, những trường hợp trên chỉ không được thành lập hộ kinh doanh, không có quy định những trường hợp trên không được làm thành viên của hộ kinh doanh. Vậy nên, người chưa thành niên vẫn có thể là thành viên của hộ kinh doanh.

Tuy nhiên, thành viên của hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình. Trong khi đó, Điều 21 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định những giao dịch dân sự do người chưa thành niên thực hiện sẽ bị hạn chế và sẽ do người đại diện theo pháp luật quyết định. Chính vì vậy, cần phải xem xét đến vấn đề chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của người chưa thành niên khi người chưa thành niên chưa có đủ khả năng tự mình xác lập.

Có thể xác định tài sản chia thừa kế từ hộ kinh doanh hay không?

Trong hộ kinh doanh tồn tại vốn kinh doanh. Tuy nhiên, không có yêu cầu phải góp vốn kinh doanh vào hộ kinh doanh. Bên cạnh đó, hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân, không yêu cầu phải có tài sản riêng nên vốn kinh doanh chỉ được sử dụng để xác định mức thuế khoán cho doanh nghiệp tư nhân. Chính vì vậy, ta hoàn toàn có thể xác định tài sản chia thừa kế dựa trên số tài sản thành viên đã sử dụng trong quá trình hoạt động của hộ kinh doanh để xác định những tài sản thuộc về di sản người đã mất để lại.

Trường hợp không thể xác định được những tài sản này, tài sản trong hộ kinh doanh sẽ được xác định là tài sản sở hữu chung hợp nhất và tiến hành chia bằng nhau cho tất cả những người trong hộ kinh doanh để xác định phần di sản thừa kế. Trong tài sản sở hữu chung hợp nhất sẽ bao gồm tài sản sở hữu chung hợp nhất có thể phân chia và tài sản sở hữu chung hợp nhất không thể phân chia. Trường hợp không thể phân chia, các thành viên còn lại của hộ kinh doanh có thể thỏa thuận mua lại phần tài sản không thể phân chia đó và trả cho người thừa kế bằng tiền mặt.